Producten met meer dierwelzijn
Opgave
De maatschappelijke vraag naar meer dierwelzijn is zichtbaar in het schap, met name door certificering via het Beter Leven Keurmerk. Aan de maatschappelijke vraag naar voedsel, waarbij extra aandacht is voor dierwelzijn, kan de Limburgse agrosector in al zijn diversiteit prima voldoen. De sector ziet het als een kans en als een verdienmodel.
Oplossingen
Limburgse boeren en tuinders hebben de volgende oplossingen in huis voor deze opgave:
Betere tegemoetkoming voor faunaschade. Dit kan zijn door hogere financiële middelen en aanpassing van de voorwaarden voor tegemoetkoming.
Transparantie in ketens en kansen om nieuwe ketens te ontwikkelen, met een eerlijker aandeel in financiële opbrengst voor de agrariër.
Gerelateerde opgaven
- Duurzame voeding / producten gericht op kleinere ecologische footprint
- Producten gericht op verwaarding reststromen
- Producten gericht op lokaal en natuurlijk
- Smaak, uiterlijk en prijs
- Gemaksvoeding
- Gezonde voeding / producten gericht op inhoudsstoffen
- Betere positie van producent in de keten
- Internationaal gelijk speelveld
- Economisch duurzame land- en tuinbouw
De primaire land- en tuinbouw zijn onderdeel van een productieketen met deels uiteenlopende belangen. Ketenpartijen kunnen de land- en tuinbouw “gevangen houden” in het oude systeem. Er is behoefte aan nieuwe, aanvullende structuren en ketenmodellen, waarbij de land- en tuinbouw verder opschuiven in de keten (ketenintegratie), de keten inkorten of afspraken maken over betere voorwaarden en prijzen.
Gerelateerde opgaven
- Duurzame voeding / producten gericht op kleinere ecologische footprint
- Producten gericht op verwaarding reststromen
- Producten gericht op lokaal en natuurlijk
- Smaak, uiterlijk en prijs
- Gemaksvoeding
- Gezonde voeding / producten gericht op inhoudsstoffen
- Beschikken over de benodigde kennis om uitdagingen op te pakken
- Betere positie van producent in de keten
- Economisch duurzame land- en tuinbouw
Door meer maatwerk op gebiedsniveau kan worden ingespeeld op de behoeften en inpassing in het gebied. Voor het ene gebied betekent dit verduurzaming door intensivering: meer voedsel produceren met minimale input en uitstoot per product. Voor het andere juist extensiveren: met meer input en uitstoot per product, met daarbij de keus om minder te produceren en verdienvermogen te behouden door een combinatie van functionaliteiten, bijvoorbeeld agrarisch en recreatie.
Gerelateerde opgaven
- Ecologisch duurzame land- en tuinbouw
- Versterken biodiversiteit
- Duurzame voeding / producten gericht op kleinere ecologische footprint
- Instandhouding kwetsbare natuur / habitats
- Producten gericht op verwaarding reststromen
- Waterbeschikbaarheid verhogen
- Producten gericht op lokaal en natuurlijk
- Een gezonde en weerbare bodem
- Smaak, uiterlijk en prijs
- Klimaatadaptatie
- Gemaksvoeding
- Mooi, aantrekkelijk en divers landschap
- Gezonde voeding / producten gericht op inhoudsstoffen
- Ontspanning, rust en vrijheid
- (Goede) kwaliteit grondwater
- Aantrekkelijke bedrijven in een aantrekkelijke leefomgeving
- (Goede) kwaliteit oppervlaktewater
- Wateroverlast voorkomen
- Beperken van gezondheidsrisico’s
- Kringlooplandbouw
Perspectieven
De aarde, consumenten, buren & burgers en de Limburgse economie geven de land- en tuinbouw opgaven mee voor de toekomst. Deze opgaven staan soms op gespannen voet met elkaar. Hierdoor staan onze boeren en tuinders voor grote uitdagingen. Maar ze zien ook perspectieven! Voor producten met meer dierenwelzijn zijn dit de volgende:
- Bied ruimte aan innovaties en faciliteer samenwerking en kennisdeling.: Wet- en regelgeving, maar ook verzuiling in sectoren, blokkeren de weg naar innovaties. Door samenwerking en experimenteerruimte komen innovaties sneller van de grond en worden kansen benut.
- Werk integraal: Kijk bij voorgenomen plattelandsbeleid, -programma’s en -projecten naar de gevolgen in de breedte en check op tegenstrijdigheden. Betrek ondernemers, andere belanghebbenden én andere overheden. Maak vervolgens eenduidige keuzes en betrek daarbij ook opgaven en uitdagingen die niet (direct) tot de bevoegdheden van het bevoegd gezag horen. Op het agrarisch bedrijf komen al die opgaven en uitdagingen immers samen.
- Waardeer maatschappelijke diensten: Land- en tuinbouw dragen bij aan de oplossingen voor vele opgaven, ook maatschappelijke, zoals natuur, landschap, rust, welzijn en wateroverlast. Maar de markt betaalt die opgaven beperkt of niet. Zorg daarom voor evenwicht tussen maatschappelijke opgaven en beschikbare financiële middelen.
- Voer een echte dialoog met de sector: Participatie staat hoog in het vaandel van overheden (gemeenten, provincie, waterschap). Maar dit leidt te vaak tot grote sessies of het accent op digitale inspraak. Het is wenselijk dat met de landbouwsector, als belangrijkste stakeholder én grondeigenaar in het buitengebied, een echte face-to-face dialoog wordt gevoerd voor rurale plannen, programma’s en (grotere) projecten.
- Versterk de positie van de producent in de keten: Door regelgeving rond mededinging te versoepelen (en daarmee agrariërs een betere positie geven in keten, m.n. inkoopmacht retail), ketentransparantie te versterken en inzet voor een internationaal gelijk speelveld.
- Ontwikkelruimte: Creëer ruimte voor ondernemers die experimenteren en die ontwikkelen om te kunnen voldoen aan de wensen van markt en omgeving.
- Ondersteun de beweging naar een duurzamer, gezonder en eerlijker voedselsysteem: Boeren en tuinders hebben als primair producent hierin een cruciale rol. Goed functionerende voedselketens stellen boeren en tuinders in staat een behoorlijk inkomen te verdienen. Hierdoor kan waarde worden gecreëerd voor economische groei, de samenleving en het bedrijfsleven.
- Investeer in kennis, onderwijs en onderzoek: Faciliteer de samenwerking tussen studenten, onderzoekers en ondernemers en investeer in goed onderwijs op alle niveaus, doorlopende leerlijnen en een leven lang ontwikkelen. Want zo wordt talent gebonden en geboeid. Investeer ook in een kennisinfrastructuur die innovaties mogelijk maakt.
- Breng gevolgen voor land- en tuinbouw in beeld: Breng bij beleid en programma’s en (grote) projecten voor het buitengebied de gevolgen voor de land- en tuinbouw in beeld. Wat zijn de gevolgen qua oppervlakte, kosten, marktpositie en sociaal? Werk ook uit hoe negatieve gevolgen voor land- en tuinbouw gemitigeerd kunnen worden.
- Zorg voor zuinig ruimtegebruik: Beperk grondclaims zoveel mogelijk en zet, indien nodig, in op multifunctioneel grondgebruik, waarbij gronden in agrarisch bezit en gebruik blijven (waar nodig met beperkingen).
Bovenstaande randvoorwaarden stellen onze sector in staat een belangrijke bijdrage te leveren aan meer producten met meer dierenwelzijn en daarmee aan consumentenopgaven.