Gezonde voeding / producten gericht op inhoudsstoffen
Opgave
De land- en tuinbouwbouw voegen in de keten doorgaans de meeste waarde toe voor de gezondheid van de mens, zeker in al die gevallen dat verse producten gezonder zijn dan bewerkte producten. Er wordt onderzoek gedaan en er worden projecten uitgevoerd gericht op producten met hogere gehalten aan positieve, effectieve inhoudsstoffen én naar producten met een hoge nutriscore. Deze producten zijn voordelig voor de gezondheid bij normale consumptie, maar de werkbare stoffen kunnen ook worden gebruikt voor medicinale toepassingen en in combinatie met genexpressie en personalized food.
Oplossingen
Limburgse boeren en tuinders hebben de volgende oplossingen in huis voor deze opgave:
Transparantie in ketens en kansen om nieuwe ketens te ontwikkelen, met een eerlijker aandeel in financiële opbrengst voor de agrariër.
Gerelateerde opgaven
- Betere positie van producent in de keten
- Internationaal gelijk speelveld
- Economisch duurzame land- en tuinbouw
- Producten met meer dierwelzijn
- Duurzame voeding / producten gericht op kleinere ecologische footprint
- Producten gericht op verwaarding reststromen
- Producten gericht op lokaal en natuurlijk
- Smaak, uiterlijk en prijs
- Gemaksvoeding
De primaire land- en tuinbouw zijn onderdeel van een productieketen met deels uiteenlopende belangen. Ketenpartijen kunnen de land- en tuinbouw “gevangen houden” in het oude systeem. Er is behoefte aan nieuwe, aanvullende structuren en ketenmodellen, waarbij de land- en tuinbouw verder opschuiven in de keten (ketenintegratie), de keten inkorten of afspraken maken over betere voorwaarden en prijzen.
Gerelateerde opgaven
- Beschikken over de benodigde kennis om uitdagingen op te pakken
- Betere positie van producent in de keten
- Economisch duurzame land- en tuinbouw
- Producten met meer dierwelzijn
- Duurzame voeding / producten gericht op kleinere ecologische footprint
- Producten gericht op verwaarding reststromen
- Producten gericht op lokaal en natuurlijk
- Smaak, uiterlijk en prijs
- Gemaksvoeding
Door meer maatwerk op gebiedsniveau kan worden ingespeeld op de behoeften en inpassing in het gebied. Voor het ene gebied betekent dit verduurzaming door intensivering: meer voedsel produceren met minimale input en uitstoot per product. Voor het andere juist extensiveren: met meer input en uitstoot per product, met daarbij de keus om minder te produceren en verdienvermogen te behouden door een combinatie van functionaliteiten, bijvoorbeeld agrarisch en recreatie.
Gerelateerde opgaven
- Gemaksvoeding
- Mooi, aantrekkelijk en divers landschap
- Ontspanning, rust en vrijheid
- (Goede) kwaliteit grondwater
- Aantrekkelijke bedrijven in een aantrekkelijke leefomgeving
- (Goede) kwaliteit oppervlaktewater
- Wateroverlast voorkomen
- Beperken van gezondheidsrisico’s
- Ecologisch duurzame land- en tuinbouw
- Producten met meer dierwelzijn
- Versterken biodiversiteit
- Duurzame voeding / producten gericht op kleinere ecologische footprint
- Instandhouding kwetsbare natuur / habitats
- Producten gericht op verwaarding reststromen
- Waterbeschikbaarheid verhogen
- Producten gericht op lokaal en natuurlijk
- Een gezonde en weerbare bodem
- Smaak, uiterlijk en prijs
- Klimaatadaptatie
- Kringlooplandbouw
Door de productie van plantaardige eiwithoudende gewassen dragen sectoren bij aan de verduurzaming van ons voedselsysteem, via zowel feed (eiwitrijk veevoer) als food (plantaardig voedsel).
De agrarische sector zorgt voor vers, voldoende en veilig voedsel. Landbouwproducten bevatten belangrijke stoffen die gezond zijn en zelfs bijdragen aan de (preventieve) bestrijding van diverse ziekten. Verder veredelen op deze inhoudsstoffen biedt kansen voor consument én markt. Daarnaast liggen er kansen om samen met ketenpartijen te werken aan personalized food.
Perspectieven
De aarde, consumenten, buren & burgers en de Limburgse economie geven de land- en tuinbouw opgaven mee voor de toekomst. Deze opgaven staan soms op gespannen voet met elkaar. Hierdoor staan onze boeren en tuinders voor grote uitdagingen. Maar ze zien ook perspectieven! Voor gezonde voeding/ producten gericht op inhoudsstoffen zijn dit de volgende:
- Bied ruimte aan innovaties en faciliteer samenwerking en kennisdeling.: Wet- en regelgeving, maar ook verzuiling in sectoren, blokkeren de weg naar innovaties. Door samenwerking en experimenteerruimte komen innovaties sneller van de grond en worden kansen benut.
- Investeer in kennis, onderwijs en onderzoek: Faciliteer de samenwerking tussen studenten, onderzoekers en ondernemers en investeer in goed onderwijs op alle niveaus, doorlopende leerlijnen en een leven lang ontwikkelen. Want zo wordt talent gebonden en geboeid. Investeer ook in een kennisinfrastructuur die innovaties mogelijk maakt.
- Ondersteun de beweging naar een duurzamer, gezonder en eerlijker voedselsysteem: Boeren en tuinders hebben als primair producent hierin een cruciale rol. Goed functionerende voedselketens stellen boeren en tuinders in staat een behoorlijk inkomen te verdienen. Hierdoor kan waarde worden gecreëerd voor economische groei, de samenleving en het bedrijfsleven.
- Ontwikkelruimte: Creëer ruimte voor ondernemers die experimenteren en die ontwikkelen om te kunnen voldoen aan de wensen van markt en omgeving.
- Versterk de positie van de producent in de keten: Door regelgeving rond mededinging te versoepelen (en daarmee agrariërs een betere positie geven in keten, m.n. inkoopmacht retail), ketentransparantie te versterken en inzet voor een internationaal gelijk speelveld.
- Waardeer maatschappelijke diensten: Land- en tuinbouw dragen bij aan de oplossingen voor vele opgaven, ook maatschappelijke, zoals natuur, landschap, rust, welzijn en wateroverlast. Maar de markt betaalt die opgaven beperkt of niet. Zorg daarom voor evenwicht tussen maatschappelijke opgaven en beschikbare financiële middelen.
- Werk integraal: Kijk bij voorgenomen plattelandsbeleid, -programma’s en -projecten naar de gevolgen in de breedte en check op tegenstrijdigheden. Betrek ondernemers, andere belanghebbenden én andere overheden. Maak vervolgens eenduidige keuzes en betrek daarbij ook opgaven en uitdagingen die niet (direct) tot de bevoegdheden van het bevoegd gezag horen. Op het agrarisch bedrijf komen al die opgaven en uitdagingen immers samen.
- Zorg voor zuinig ruimtegebruik: Beperk grondclaims zoveel mogelijk en zet, indien nodig, in op multifunctioneel grondgebruik, waarbij gronden in agrarisch bezit en gebruik blijven (waar nodig met beperkingen).
Bovenstaande randvoorwaarden stellen onze sector in staat een belangrijke bijdrage te leveren aan producten gericht op gezonde voeding/ producten gericht op inhoudsstoffen en daarmee aan consumentenopgaven.